Ep. 18 เทคโนโลยีดาราศาสตร์ ถ่ายโอนสู่นวัตกรรมสร้างภาพในชีวิตประจำวัน

18 01

วิทยาการด้านการสร้างภาพถ่าย และการสื่อสารเป็นอีกสองตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดของการนำเทคโนโลยีที่มีจุดกำเนิดจากดาราศาสตร์ไปใช้ประโยชน์ในวงการอุตสาหกรรม 

 

ในอดีต ฟิล์มโกดักเทคนิคอลแพน (Kodak Technical Pan) เป็นที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย ทั้งสายการแพทย์ อุตสาหกรรม ช่างภาพอุตสาหกรรม และศิลปิน แต่รู้หรือไม่ว่า ฟิล์มชนิดนี้ถูกคิดค้นขึ้นเพื่อให้นักดาราศาสตร์ที่ศึกษาดวงอาทิตย์ใช้บันทึกการเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างพื้นผิวดวงอาทิตย์

 

ในปี พ.ศ. 2552 วิลลาร์ด เอส. บอยล์ และ จอร์จ อี. สมิธ ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ ในฐานะผู้ประดิษฐ์อุปกรณ์ชนิดหนึ่ง ต่อมากลายเป็นอุปกรณ์ที่ใช้แพร่หลายในวงการอุตสาหกรรม8 นั่นคือ อุปกรณ์ถ่ายเทประจุหรือ ซีซีดี (Charge Coupled Device หรือ CCD) 

 

#ซีซีดี เป็นเซนเซอร์ที่ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อถ่ายภาพทางดาราศาสตร์ เริ่มใช้ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2519 นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา เซนเซอร์ประเภทนี้ได้เข้ามาแทนที่ฟิล์มอย่างรวดเร็ว ไม่เพียงแต่ในกล้องโทรทรรศน์เท่านั้น แต่ยังรวมถึงในกล้องถ่ายภาพทั่วไป กล้องเว็บแคม และโทรศัพท์มือถือที่เราใช้กันอยู่ในปัจจุบัน  ซีซีดีได้พัฒนาให้มีประสิทธิภาพดีขึ้น และเป็นที่นิยมจนนาซาตัดสินใจนำเทคโนโลยีซีซีดีชนิดไวพิเศษไปใช้ในกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล (Hubble Space Telescope)9  

 

ปัจจุบัน ซีซีดีเป็นอุปกรณ์รับสัญญานที่หอดูดาวทั่วโลกเลือกใช้ รวมถึงหอดูดาวในอวกาศด้วย ใช้สำหรับสังเกตการณ์ต่างๆ ตั้งแต่รังสีอินฟราเรดไปจนถึงรังสีเอ็กซ์ นอกจากนี้ ผู้คนยังนำซีซีดีไปใช้ในกล้องโทรทรรศน์มือสมัครเล่น ทำให้ผู้คนสังเกตการณ์ดาราศาสตร์จากในเมืองได้มากขึ้น

 

ดาราศาสตร์นอกจากจะช่วยพัฒนาเทคนิคการถ่ายภาพแล้ว ยังมีส่วนช่วยพัฒนาภาษาโปรแกรมต่างๆ ที่พัฒนาการประมวลผลภาพให้ทำได้ง่ายยิ่งขึ้น เช่น ภาษาไอดีแอล และ ไออาร์เอเอฟ ซึ่งปัจจุบันนำไปใช้อย่างกว้างขวางในวงการแพทย์10

 

ไม่เพียงเท่านั้น อุปกรณ์ดาราศาสตร์หลายชนิดยังถูกนำไปใช้ในสนามบินด้วย เช่น เทคโนโลยีที่คิดค้นขึ้นเพื่อสังเกตการณ์รังสีแกมมาระยะไกล ปัจจุบันสนามบินนำไปใช้ในสายพานสแกนสัมภาระ และอีกตัวอย่างหนึ่งคือ เครื่องโครมาโทกราฟ (chromatograph) เป็นอุปกรณ์แยกและวิเคราะห์สารประกอบ ถูกนำไปย่อขนาดและปรับปรุงเพื่อใช้ในภารกิจบนดาวอังคาร และปัจจุบัน สนามบินได้นำมาดัดแปลงให้กะทัดรัดและมีนำหนักเบาขึ้น ใช้สำรวจและสแกนสัมภาระเพื่อตรวจหายาเสพติดและวัตถุระเบิด

 

จากอุปกรณ์ถ่ายเทประจุที่ถูกใช้เป็นครั้งแรกในวงการดาราศาสตร์ ปัจจุบันกลายมาเป็นชิ้นส่วนที่พบเห็นได้ทั่วไปในกล้องถ่ายรูปและโทรศัพท์มือถือ

 

ข้อมูล : อนุสาร From Medicine to Wi-Fi โดย สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ หรือ IAU